Hradec Králové

Hradec Králové
Mapa
Informacje
Państwo	Czechy
Region	Kraj hradecki
Powierzchnia	105,61 km²
Ludność	94 252
Kod pocztowy	500 02–503 41
Strona internetowa

Hradec Králové – miasto statutarne w północnej części Republiki Czeskiej, na Tablicy Wschodniołabskiej, u zbiegu rzek Orlicy i Łaby. Jest stolicą kraju hradeckiego, okręgu terytorialnego kraj wschodnioczeski, powiatu Hradec Králové, a także rzymskokatolickiej diecezji Hradec Králové.

Charakterystyka

Miasto położone jest w centrum bardzo żyznego regionu zwanego Złotą Drogą, u zbiegu Łaby i Orlicy, i zawiera wiele budynków o znaczeniu historycznym i architektonicznym. Katedra została założona w 1303 roku przez Elżbietę, a kościół św. Jana, zbudowany w 1710 roku, stoi na ruinach starego zamku. W latach 1920 i 1930 miasto szybko się rozwijało, a dzięki wielu budynkom nowoczesnej architektury Hradec Králové stał się Salonem Republiki. To był przydomek nadany przez obywateli, którzy byli oczarowani wyjątkową architekturą Josefa Gočára.

Historia

ereny położone przy zbiegu rzeki Łaby i Orlicy były zamieszkane już w czasach prehistorycznych. Podczas prac archeologicznych odkryto również wiele osad pochodzących z epoki wpływów rzymskich. W X wieku powstała w tym miejscu osada, przez którą przebiegał szlak handlowy z Krakowa do Pragi.

W 995 roku Hradec został rezydencją księcia i ośrodkiem administracyjnym rozległego terytorium północno-wschodnich Czech, rozciągającego się po obu stronach Łaby, od Dvoru Králové nad Labem do Pardubic.

XIII wiek był dla mieszkańców Hradca bardzo ważny. W 1225 roku król Czech, Przemysł Ottokar I, utworzył miasto królewskie Hradec Králové, które obejmowało zamek wraz z sytuowana pod nim osadą handlową i ośrodkiem rzemiosła. Szerzej zakrojone prace budowlane podejmowano od końca XIII w., kiedy to utrwaliła się ranga Hradca jako głównego spośród miast wschodnich Czech będących wdowim uposażeniem czeskich królowych. W XIV wieku znaczenie miasta znacznie wzrosło. Nadane przez władców Czech przywileje wzmocniły jego pozycję gospodarczą. Miasto uzyskało m.in. prawo mili. W tym okresie Hradec Králové był drugim co do liczby domów oraz zapewne mieszkańców miastem w Czechach (po Pradze). Wybudowana w ciągu pierwszej połowy nova fara, od 1654 r., katedra Ducha Świętego stała się dominantą architektoniczną miasta. Niezbyt rozległe w granicach murów miejskich, posiadało rozległe przedmieścia głównie od zachodu, gdzie zlokalizowanych było także kilka klasztorów. Podczas wojen husyckich miasto stanęło po stronie Jana Žižki. W 1424 roku Žižka został pochowany w katedrze Ducha Świętego. Podczas rządów Jerzego z Podiebradów i Władysława II Jagiellończyka doszło do wzmocnienia ekonomicznego i kulturalnego miasta. Król Jerzy był przychylnie nastawiony do Hradca, obdarowując go przywilejami. Hradec był głównym obok Pragi i Tabora ośrodkiem czeskiego utrakwizmu (zwany czasem Małym Taborem). Konflikt pomiędzy królem Ferdynandem I a miastami królewskimi, doprowadził w 1547 roku do skonfiskowania majątku i utraty praw politycznych Hradca Králové. Na miasto nałożono szereg podatków i kar pieniężnych. W 1562 roku miasto odzyskało część swojego majątku, ale nie zdołało odzyskać swojej pozycji w regionie. Martin Cejp Peclinovec wyprowadził Hradec z trudnej sytuacji ekonomicznej, a jego trzydziestoletnia praca doprowadziła do odbudowania miasta. Podczas wojny trzydziestoletniej szwedzkie najazdy doprowadziły do dużych zniszczeń na terenie miasta. Kolejne wojny uniemożliwiały rozbudowę miasta. W 1664 r. powołano w Hradcu diecezję. W 1762 roku doszło do pożaru, w wyniku którego spłonęła połowa miasta. Pod wpływem przegranych wojen śląskich podjęto decyzję o przebudowie Hradca Králové na potężną twierdzę, co skutkowało zniesieniem przedmieść z kościołami i klasztorami. Zrekompensowano to budowa osad bardziej oddalonych od centrum, min. Nowego Hradca (obecnie pd.-wsch. część miasta). Budowa twierdzy trwała od 1766 do 1789 roku. W 1866 r. nieopodal miasta rozegrała się największa po lipskiej bitwa XIX w., znana historiografii jako bitwa pod Hradcem Králové (w polskiej tradycji - pod Sadową), w której wojska austriackie poniosły klęską w starciu z armią Prus, co otworzyło tym ostatnim drogę do zjednoczenia Niemiec pod egidą Berlina. Niebawem zniesiono też bezużyteczna twierdzę, burząc większość dawnych fortyfikacji.

W 1851 roku Hradec Králové zostało ogłoszone niezależnym miastem. Miasto dążyło do uzyskania nowych przywilejów gospodarczych. W 1857 roku Hradec Králové uzyskał pierwsze połączenie kolejowe. W 1864 roku w mieście powstała fabryka pianin firmy Antonín Petrof.

Po stoczonej nieopodal decydującej bitwie między Austrią i Prusami pod Sadową (3 lipca 1866 r.) postanowiono zburzyć mury obronne, by umożliwić rozwój nowoczesnego miasta. Decydujący wpływ na nowy rozwój miasta miał burmistrz František Ulrich. Dzięki konsekwentnemu planu regulacyjnemu miasta powstało nowoczesne centrum. Architekt profesor Jan Kotěra (1871-1923) projektował kilka znaczących budynków w Hradcu Králové, w tym Muzeum Czech Wschodnich (zbudowane w latach 1909-1912). Architekt profesor Josef Gočár (1880-1945), uczeń Kotěry, kontynuował prace budowlane według nowoczesnych zasad urbanistyki.

Po zakończeniu I wojny światowej po raz kolejny miasto zaczęło się rozwijać i rozbudowywać. Trwał rozwój przemysłu, w wyniku którego powstawały nowe fabryki, a istniejące były rozbudowywane. Budowano nowe szkoły, biura, drogi i osiedla. Władze państwowe wraz z ważnymi gośćmi regularnie odwiedzały Hradec Králové, dzięki czemu zyskało ono jeszcze większy prestiż.

Rozwój miasta został przerwany przez II wojnę światową. Po jej zakończeniu Hradec Králové pozostał gospodarczym i kulturalnym centrum wschodnich Czech, znalazł się jednak w zupełnie innej sytuacji politycznej i społecznej. Powojenny okres socjalizmu doprowadził do zahamowania rozwoju kulturalnego.

W 1949 r. miasto stało się siedzibą kraju (wcześniej było nią tylko do 1862 r., kiedy weszła w życie reforma administracyjna i utworzono tylko samorządowych powiatów).

W sierpniu 1968 roku, w ramach Operacji "Dunaj" - podjętej przez państwa Układu Warszawskego interwencji wojskowej, mającej stłumić próby liberalnych reform, miasto zostało bez walki zajęte przez Wojsko Polskie.

Hradec Králové jest obecnie siedzibą wielu przedsiębiorstw oraz władz i instytucji regionalnych.

W mieście odbywa się jedna z największych w Europie imprez tuningowych - Matador tuning party a także jedna z największych imprez Hip-Hopowych Europy Hip Hop Kemp.

Dojazd

Samolotem

W mieście znajduje się port lotniczy.

Koleją

Znajduje się tu stacja kolejowa. Podróż pociągiem osobowym z Pragi (Praha hl. n.) trwa 1 godz 45 min i kosztuje 89 CZK.

Samochodem

Hradec Králové jest ważnym węzłem drogowym.

Autobusem

Jest znacznie taniej i szybciej jeździć autobusem, szczególnie. jeśli podróżujesz z dworca Cerny Most w Pradze, gdy czas podróży wynosi tylko 1 godz i 15 minut i kosztuje około 100 CZK.

Komunikacja

Możesz zwiedzić stare centrum pieszo. Niemal całe miasto można pokonać pieszo, ale jeśli się zmęczysz dostępne są autobusy komunikacji miejskiej.

Warto zobaczyć

Katedra, Biała Wieża i dawny ratusz zimą

• Katedrála svatého Ducha (Katedra św. Ducha). Po-Pią 9:00 - 12:00 i 13:00 - 15:00; So od 09:00 do 12:00 i Nie od 13:00 do 15:00. Założona w 1303 r. Przez królową Elżbietę Richez, żonę króla Wacława II, katedra jest późnogotyckim kamiennym kościołem z dwiema wieżami. (kwiecień 2016)
• Muzeum Czech Wschodnich, Eliščino nábřeží 465. wt. Niedz., 9.00-17.00. 50Kč. (kwiecień 2016)
• Kościół św. Jana zbudowany w 1710 roku, stoi na ruinach starego zamku (kwiecień 2016)
• Galerie moderního umění (Galeria Sztuki Nowoczesnej), Velké nám. Wtorek - niedziela, 10:00 - 18:00. Sztuka współczesna z końca XIX wieku w secesyjnym budynku, wybudowanym jako bank w 1912 roku. 20Kč. (mar 2018)

Zakupy

Głównym centrum handlowym jest Futurum poza centrum. Autobusy 1 i 2 zabiorą Cię do niego. Ale nie oczekuj żadnych lokalnych marek, znajduje się tam zwykłe międzynarodowe marki. Na Starym Mieście, w pobliżu dworca kolejowego i przyległej okolicy, znajduje się tylko kilka sklepów.

Festiwale, imprezy

Od 2004 roku w sierpniu co roku odbywa się Hip Hop Kemp, jeden z największych europejskich festiwali hip-hopowych. "Jazz goes to town", międzynarodowy festiwal jazzowy, odbywa się w Hradec Králové w październiku.

---